- DEYİMLER

DEYİMLER

Adam adamın şeytanı, adam adamın rahmanı

[57] İnsanlar arkadaşlarını iyi kişiler arasından seçmelidir. Kötü kişiler etrafındakileri de kötülüğe, iyi kişiler etrafında bulunanları iyiliğe sevk ederler. (Üzüm üzüme baka baka kararır) sözü de bunun güzel bir açıklamasıdır.

Adam da var, adamcık da

[58] Toplumdaki bireylerin hepsi gereken kişiliğe sahip değildirler. İyilik yapmayı seven, etrafındaki kişilere yardımcı olan kişiler olduğu gibi, yalnız kendi çıkarını düşünen pek çok kişi vardır. Bunun için her kişiye adam demek doğru değildir. Kişi, kendi çıkarlarını toplum çıkarı için feda ettiği oranda büyür.

Adam eti ağırdır

[59] Başkalarına yük olmaktan kaçınmak lazımdır. Misafirlik bile belli zamanları içermelidir. Fazlası, ağırlayan için zaman geçtikçe sıkıcı olur. Hastaya bakmak da zordur. İlk zamanlar istekle başlanan bu yardımsever çalışma sonunda sıkıcı olabilir.

Adam evlâdı

[60] İyi eğitilmiş, soylu ailenin kibar, yardımsever evlâdı, çocuğu.

Adam iş başında belli olur

[61] Kişinin değeri yaptığı işle belli olur. İşinde gösterdiği başarı, başarıdan dolayı şımarmayış ve etrafına karşı saygılı davranış o kişinin değerini belli eder.

Adam kıtlığında

[62] Değerli kişilerin yokluğu veya çok az olduğu zamanda.

Adam kıtlığında, (koyunun olmadığı yerde) keçiye Abdurrahman Çelebi derler

[63] Bazı zamanlarda toplumların belli kesimlerinde değerli olgun kimseler bulunmayabilir. İşte bu zamanda daha az kıymetli, daha az yetenekli kişiler bunların yerini almaya çalışırlar.

Adam oğlu çiğ süt emmiş

[64] Tam eğitilmemiş tam olgunlaşmamış, fakat olgun gibi görünen insanların günün birinde hiç umulmayan bir hareketi ile karşılaşmak mümkündür.

Adam oğlunun elinden uçan ile kaçan kurtulmaz

[65] Kişi bir işi yapmaya karar verdiği zaman bütün gücünü kullanarak onu mutlaka başarır. Azim ve sebat ile bütün güçlükleri yenmek mümkündür.

Adam olacağına büyüdükçe cüdam oluyor

[66] Kişilerin yaşı ilerledikçe edindikleri bilgi, eğitim ve görgüleri artar. Bu nedenle olgunlaşırlar, olgunlaşmaları gerekir. Bazı kişiler de bu durumda olmazlar, yaşları ilerledikçe olgun insan olacakları yerde kötü insan olurlar.

Adam olana bir söz yeter

[67] İyi yetiştirilmiş bir insana bir söz söylemek kafidir. O kimse, söyleneni tekrar ettirmeden yerine getirir. İyi yetiştirilmemiş kişi ise tekrar tekrar söylenen sözleri uygulamakta ihmal gösterir. Söyleneni bir defada yapmak yetişmiş insan olmanın göstergesidir.

Adam oluncaya kadar daha dokuz fırın ekmek ister

[68] Bir toplumda olgun kişi olmak için birçok tecrübe kazanmak gerekmektedir. Kişinin kusursuz bir davranışa sahip olması bazen çok zaman alır. Hele yeteneksiz kişilerin bu duruma gelmeleri daha da çok zaman alır.

Adam sarrafı

[69] İnsanları iyi tanıyan, iyi ve kötü insanları çabuk tanıyıp seçebilen.

Adama dayanma ölür, ağaca dayanma yıkılır

[70] Kişi başarı sağlamak için bazı destekler ister. Hiçbir destek devamlı olmaz. Kişi başkasına değil, kendi yeteneğine güvenmelidir.

Adama dönmek

[71] Zor, kötü durumda iken iyi bir duruma gelmek. Düzelmek.

Adamın adı çıkacağına canı çıksın

[72] Toplum içinde insan her zaman dürüst ve anlayışlı davranmalıdır. Toplumun çıkarını gözetmelidir. Böyle yapmaz da kendi çıkarını gözetirse, başkalarına kötülük yapar, kötülük isterse kötü bir nam bırakır. Bu nam kişi öldükten sonra da devam eder. Hatta çocuklarına bile geçer, etki eder. Bunun içindir ki kişi adını kötüleyecek her davranıştan özellikle kaçınmalıdır.

Adamın alacası içinde, hayvanın alacası dışında

[73] Hayvanın davranışları bellidir, pek değişmez. İnsanın ise ne düşündüğü ne yapacağı her zaman belli değildir.

Adamın eti yenmez, derisi giyilmez, tatlı dilinden başka nesi var

[74] İnsanın toplum içinde sevilmesi, itibar kazanması etrafı ile olan ilişkilerinde güzel sözler kullanması ile mümkündür. Güzel sözleri ile kalp kazanan insanlar sevilen ve sayılan seçkin kişiler olurlar.

Adamın yere bakanından suyun sessiz akanından kork

[75] Sessiz, sakin tavırlı, duygularını belli etmeyen kişilerin bu hallerine bakıp da sakin ve sessiz olduklarına karar vermek doğru değildir. Etkilendikleri olaylara ne zaman, nasıl cevap verecekleri hiç belli olmaz. Belki de kendilerinden hiç umulmayan davranışları gösterebilirler.

Adam oğlu çiğ süt emmiş

[76] İnsanoğlu her zaman istenildiği gibi davranmaz. Her zaman iyi davranışları olan, etrafına iyi davranan kimse günün birinde kendisinden hiç umulmayan bir kötü davranışta bulunabilir.
DEVAMI 1-2-3-4-5-6-7